سیستم حکومت کشور فنلاند جمهوری می باشد. بلند رتبه ترین نهادهای دولتی عبارتند از مجلس، رئیس جمهور و هیئت دولت یا همان دولت.
مجلس
مجلس (eduskunta) به وضع قوانین فنلاند پرداخته و درباره ارزیابی های اقتصادی دولت یعنی درباره بودجه ها تصمیم میگیرد. البته مجلس بر روی فعالیت دولت نیز نظارت دارد. مجلس دارای 200 نماینده است. نمایندگان مجلس توسط انتخابات و هر چهار سال یکبار برگزیده میشوند.
رئیس جمهور
رئیس جمهور (tasavallan presidentti) در راس دولت فنلاند قرار میگیرد. رئیس جمهور توسط انتخابات برگزیده می شود. هر دوره ریاست جمهوری شش سال می باشد. یک نفر می تواند حداکثر برای دو دوره متوالی یعنی 12 سال جمهوری را بر عهده داشته باشد.
وظایف رئیس جمهور:
-قوانین را تایید می کند،
-به انتصاب مقامات ارشد میپردازد،
-با همکاری دولت سیاست خارجه را اداره می کند
-فرمانده ارشد ارتش فنلاند می باشد
دولت
دولت (hallitus) شامل نخست وزیر و دیگر وزیران می باشد. انتخاب نخست وزیر توسط مجلس صورت میگیرد و رئیس جمهور او را به آن سمت منصوب می کند. انتصاب بقیه وزیران توسط رئیس جمهور مطابق با پیشنهاد نخست وزیر صورت می گیرد.
دولت به آماده سازی و تحقق بخشیدن به تصمیمات صورت گرفته توسط مجلس می پردازد. دولت در قبال اعمال خود پاسخگوی مجلس می باشد یعنی وزیران باید از مجلس رای اعتماد بگیرند. وزیران به آماده سازی موضوعاتی می پردازند که دولت درباره آنها تصمیم میگیرد. مدیریت کار کارمندان وزارتخانه ها با وزیران می باشد. چندین اداره و موسسه زیر نظارت وزارتخانه ها کار خود را انجام می دهند. مثلا اداره کل مهاجرت اداره ای است که تحت نظارت وزارت کشور می باشد.
وزیر و وزارتخانه ها
دولت فنلاند از یک سو به عنوان ارگان تشكیل شده برای اداره كل كشور است که متشكل از نخست وزیر و سایر وزرا می باشد، و از طرف دیگر بدنه تصمیم گیری برای امور اداری متشکل از جلسه عمومی دولت و وزارتخانه ها است
نخست وزیر فعالیت های دولت را هدایت می کند و بر تهیه و رسیدگی به مواردی که در اختیار دولت است نظارت می کند. نخست وزیر ریاست جلسات مجامع دولت و کمیته های وزرای قانونی را بر عهده دارد.
در حال حاضر ، دولت فنلاند شامل 12 وزارتخانه است. هر وزارتخانه وظیفه تهیه مسایل را در عهده خود و عملکرد صحیح اداره بر عهده دارد.
این وزارتخانه ها عبارتند از:
دفتر نخست وزیر
وزارت امور خارجه
وزارت دادگستری
وزارت کشور
وزارت دفاع
وزارت امور مالی
وزارت آموزش و فرهنگ
وزارت زراعت و جنگلداری
وزارت حمل و نقل و ارتباطات
وزارت امور اقتصادی و اشتغال
وزارت امور اجتماعی و بهداشت
وزارت محیط زیست
کار دولت
برنامه هفتگی وزیران علاوه بر مسئولیت های خود در وزارتخانه های خود ، شامل جلسات منظم زیر نیز می باشد
کمیته امور مالی وزیران
جلسه علنی دولت
جلسه ریاست جمهوری
کمیته وزیران سیاست خارجی و امنیتی
کمیته وزیران در امور اتحادیه اروپا
کمیته وزیران سیاست اقتصادی
جلسه عصر دولت.
همچنین ممکن است جلسات فوق العاده ای از جلسه علنی دولت و کمیته امور مالی وزیران برگزار شود.
همچنین کمیته های وزیر و کارگروه های وزیران دیگری نیز برای تهیه موارد یا دسته بندی مشاغل تشکیل شده اند.
دستگاه دولتی محلی
منظور از دستگاه دولتی محلی، مقاماتی است که در بعضی از مناطق مشخص به وظایف مربوط به دولت رسیدگی می کنند. از جمله مقاماتی که جزو دستگاه دولتی محلی هستند عبارتند از:
-پلیس
-دادستانی
-اداره های توقیف اموال
-اداره های ثبت احوال
-اداره های کار و امور کسب معیشت
-اداره های مالیات
-گمرک
-اداره های مشاور حقوقی
دستگاه دولت منطقه ای
رسیدگی به دستگاه دولتی منطقه ای توسط اداره جات دولتی منطقه ای (aluehallintovirastot) و مراکز-ELY یعنی مراکز توسعه اقتصادی، حمل و نقل و حفاظت از محیط زیست (elinkeino-, liikenne- ja ympäristökeskus) صورت میگیرد.
فنلاند دارای 6 دستگاه دولتی منطقه ای است. دستگاههای دولتی منطقه ای به اجرای قانون و کنترل و نظارت آن در منطقه خود رسیدگی می کنند. دستگاههای دولتی منطقه ای مسئولیت رسیدگی به مسایل زیر را دارند:
– خدمات اساسی، تأمینات حقوقی و مجوز ها
– عملیات نجات و آماده باش
– پلیس
–ایمنی و بهداشت حرفه ای
– مجوز های زیست محیطی
در فنلاند 15 مرکز-ELY وجود دارد. از جمله وظایف آنها عبارتند از:
-مشاوره در امور کسب و کار و شرکت داری
-محافظت از محیط زیست
-ارتقاء سطح ایمنی جاده ها
-بهبود و پیشبرد وفق یابی مهاجرین
شهرستان ها
فنلاند به شهرستان ها تقسیم می شود. شهرستان ها دارای خود مختاری می باشند یعنی آنها می توانند درباره موضوعات مربوط به خود بطور مستقل تصمیم بگیرند. شهرستان ها از حق اخذ مالیات برخوردارند یعنی حق دارند که از ساکنین خود مالیات شهروندی را بگیرند. شهرستان ها وظیفه ارائه خدمات مختلف شهروندان خود می باشند. از جمله این خدمات می توان به خدمات درمانی، مراقبت روزانه از کودکان و آموزش کودکان اشاره کرد. علاوه بر این خدمات، آنها می توانند خدمات دیگری را نیز ارائه دهند.
هیئت نمایندگان شهرستان درباره موضوعات شهرستان تصمیم میگیرد. اعضای هیئت نمایندگان شهرستان در انتخابات شهری برگزیده می شوند که این انتخابات هر چهار سال یکبار برگزار می شود. این هیئت اعضایی را برای هیئت رئیسه شهرداری بر میگزیند که وظیفه آن آماده سازی تصمیمات هیئت نمایندگان و اجرای آنها می باشد.